Bật mí giải pháp giúp trẻ 4 tuổi chậm nói, cha mẹ đã biết?

Thông thường, 4 tuổi là độ tuổi một đứa trẻ đã có thể đi học mẫu giáo, khả năng phát âm và giao tiếp tương đối tốt. Theo thống kê, lời nói của một em bé 4 tuổi được người lạ hiểu khoảng 75-90%. Vậy trẻ 4 tuổi chậm nói có phải bất thường? Phải làm sao để giúp trẻ 4 tuổi nói nhiều hơn? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp giúp bạn mọi thắc mắc.

Sự phát triển ngôn ngữ ở trẻ 4 tuổi

Đặc điểm về phát triển ngôn ngữ của một em bé 4 tuổi bình thường như sau:

•  Có vốn từ vựng khoảng 1000 đến 2000 từ, ghép được câu bao gồm 4 đến 5 từ trở lên
• Khả năng hiểu lời nói tốt hơn, có thể làm theo những yêu cầu, hướng dẫn của mọi người
• Có thể gọi tên những cảm xúc cơ bản như vui, buồn, giận dữ
• Trẻ có khả năng nhận biết một số khái niệm tương phản như “dài hơn” hoặc “lớn hơn”
• Có thể sử dụng những câu phức tạp hơn
• Có thể kể những câu chuyện theo một chủ đề nhưng bé vẫn cần những lời nhắc để câu chuyện tiếp tục diễn ra. Ví dụ, bạn muốn nghe phần cuối của câu chuyện, bạn nên hỏi bé: “Và lúc đó con mèo đã làm gì?”
• Bé có thể hỏi cha mẹ những câu hỏi trừu tượng và phức tạp hơn. Đôi khi, cha mẹ phải đối mặt với “10 vạn câu hỏi vì sao” của bé
• Người lớn có thể hiểu khoảng 90% những gì bé nói
•  Bé bắt đầu biết sử dụng ngôn ngữ đóng vai

Nguyên nhân trẻ 4 tuổi chậm nói

Trẻ đã lên 4 mà không thể đạt được phần lớn các mốc phát triển như trên thì có thể bé bị chậm nói. Có nhiều nguyên nhân trẻ 4 tuổi chậm nói cha mẹ không nên bỏ qua:

Nguyên nhân bệnh lý

Mất thính lực

Các vấn đề về thính lực có thể ảnh hưởng đến khả năng học nói của trẻ. Một đứa trẻ có vấn đề về thính giác sẽ gặp phải nhiều khó khăn trong việc phát âm cũng như hiểu, bắt chước và sử dụng ngôn ngữ. Nhiễm trùng tai, đặc biệt là nhiễm trùng mạn tính có thể ảnh hưởng đến khả năng nghe hiểu của trẻ. Do vậy, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra thính giác nếu thấy bé có biểu hiện chậm nói.

Có vấn đề về não và thần kinh

Não là trung tâm điều khiển của hệ thần kinh trung ương, trong đó bao gồm chức năng ngôn ngữ. Một số bệnh về não và hệ thần kinh khiến khả năng ngôn ngữ của trẻ bị suy giảm như bại não, chấn thương sọ não, loạn dưỡng cơ,… Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân trẻ 4 tuổi chậm nói do bệnh não, các bác sĩ sẽ chỉ định chụp X quang, CT não để phát hiện những bất thường, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp.

Trẻ sinh thiếu tháng

Trẻ sinh non thường có nguy cơ phát triển chậm cả về thể chất và trí tuệ so với trẻ sinh đủ tháng, trong đó có khả năng phát triển ngôn ngữ.

Nguyên nhân tâm lý

Không có môi trường giao tiếp

Nhiều cha mẹ bận rộn công việc, không thường xuyên giao tiếp, trò chuyện với trẻ là một trong những nguyên nhân khiến trẻ chậm nói. Bởi gia đình là nơi đầu tiên giúp con phát triển ngôn ngữ.

Bên cạnh đó, vì sợ con ra bên ngoài dễ bị ảnh hưởng bởi thói xấu, cha mẹ rất hạn chế cho trẻ ra ngoài. Tuy nhiên, chính quan điểm này của cha mẹ lại khiến trẻ chậm nói vì không được tiếp xúc, giao tiếp với mọi người.

Tiếp xúc với các thiết bị điện tử quá nhiều

Khi “không thể rời mắt” khỏi tivi, ipad, điện thoại, trẻ sẽ thụ động, ù lỳ, không có hứng thú để làm gì khác. Đồng thời, trẻ chỉ tiếp nhận thông tin một chiều, không có điều kiện để nói, dần dần bé sẽ lười nói chuyện.

Hơn nữa, xem quá nhiều thiết bị điện tử còn làm giảm vận động ở trẻ, thay vì chạy nhảy vui chơi khỏe mạnh, con lại ngồi cả ngày một chỗ để xem tivi, chơi điện tử.

Hội chứng tự kỷ

Tự kỷ là tình trạng phức tạp bao gồm các vấn đề về giao tiếp và hành vi, thường xuất hiện rất sớm ở trẻ nhỏ. Một trong những biểu hiện phổ biến của tự kỷ là chậm nói, khiến cha mẹ không khỏi lo lắng.

Cha mẹ cần làm gì để giúp trẻ 4 tuổi chậm nói?

Với trẻ 4 tuổi chậm nói, cha mẹ cần đưa con đến các cơ sở y tế có chuyên khoa để được chẩn đoán, tư vấn, xác định rõ nguyên nhân. Nếu trẻ gặp các vấn đề bệnh lý, các bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị, sau đó có hướng can thiệp, hỗ trợ trẻ học nói.

Còn nếu trẻ 4 tuổi chậm nói do ảnh hưởng tâm lý thì cha mẹ cần đưa bé đến bác sĩ tâm lý để được tư vấn và có liệu pháp phù hợp.

 Đồng thời, cha mẹ cũng nên áp dụng một số phương pháp giúp trẻ nhanh nói theo hướng dẫn của chuyên gia:

• Cha mẹ nên dành nhiều thời gian giao tiếp với con, thay vì cho trẻ chơi máy tính, xem tivi, điện thoại, ipad cả ngày. Điều này giúp trẻ nhận được tương tác hai chiều, được đáp ứng cả nhu cầu nghe và nói.
•  Không hoàn toàn cấm con xem tivi mà hãy xem cùng bé, bố mẹ có thể vừa xem vừa diễn giải câu chuyện, nhân vật, phân tích cái đúng cái sai, giúp bé tăng vốn từ vựng và khả năng phản xạ.
• Thường xuyên cho trẻ ra ngoài vui chơi, tiếp xúc với các bạn bè cùng lứa tuổi.
•  Khi trẻ muốn một thứ gì đó, kể cả cha mẹ đã biết mong muốn của con thì cũng đừng vội vàng đáp ứng trẻ, mà hãy gợi ý để trẻ nói ra, dù chỉ là bập bẹ, không nói sõi nhưng cũng giúp bé có ý thức học nói.
• Cha mẹ không nên quá vội vàng, gượng ép bé nói mà hãy áp dụng những tình huống hàng ngày vào cuộc trò chuyện với trẻ, sao cho việc giúp con học nói tự nhiên nhất.
• Luôn động viên, dành cho bé những lời khen khi con có thể phát âm một từ nào đó chính xác.
• Nếu con phát âm chưa đúng, cha mẹ không nên bắt chước theo mà hãy nhắc lại từ đó một cách chính xác và nhiều lần để bé học theo.

Quá trình học nói của bé chưa bao giờ là đơn giản, cần có sự kiên trì và phương pháp hỗ trợ khoa học từ cha mẹ. Hy vọng bài viết trên đây đã đưa ra những thông tin hữu ích giúp cha mẹ giải quyết tình trạng trẻ 4 tuổi chậm nói.

Xem thêm: Khóa đào tạo giáo viên dạy trẻ tự kỷ

Đăng bởi: Monica.vn

Chuyên mục: Trẻ tự kỷ