Giai đoạn 3 năm đầu đời là thời kỳ bộ não của trẻ phát triển mạnh mẽ nhất. Chính vì thế, việc hình thành ngôn ngữ chủ yếu diễn ra trong giai đoạn này. Tuy nhiên, tình trạng trẻ chậm nói xảy ra ngày càng nhiều, khiến cha mẹ không khỏi lo lắng. Vậy nguyên nhân trẻ chậm nói là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp cha mẹ tìm hiểu.
Trẻ chậm nói là gì?
Chậm nói là một dạng rối loạn giao tiếp, khi các mốc phát triển ngôn ngữ của trẻ chậm hơn so với các mốc phát triển thông thường. Theo nghiên cứu, cứ 5 trẻ sẽ có 1 trẻ chậm nói hơn những bạn khác. Cha mẹ có thể nhận biết trẻ chậm nói hay không thông qua các dấu hiệu và các mốc phát triển. Trẻ chậm nói khi có một số hiểu hiện như sau:
- Bé không bập bẹ khi đã được 15 tháng tuổi. Bên cạnh đó, không biết làm theo những yêu cầu, mệnh lệnh đơn giản
- Đến 2 tuổi mà trẻ vẫn không nói chuyện, thích dùng cử chỉ, hành động hơn giao tiếp
- Không có khả năng nói những câu ngắn khi 3 tuổi
- Bé khó làm theo những hướng dẫn, khó phát âm hoặc phát âm kém
Trẻ chậm nói đôi khi chỉ là tạm thời và nếu được hỗ trợ tốt từ gia đình, tình trạng này sẽ được cải thiện. Đôi khi, trẻ chậm nói lại là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề nghiêm trọng hơn. Vậy vì sao bé chậm nói? Phần dưới đây sẽ là lời giải đáp cho mẹ.
Bạn đang xem: Nguyên nhân vì sao trẻ chậm nói không phải ai cũng biết
Trẻ chậm nói là gì?
Lý giải nguyên nhân trẻ chậm nói
Trẻ có thể chậm nói đơn thuần hoặc chậm nói do sự phát triển không bình thường của não bộ. Mỗi dạng này lại có nhiều nguyên nhân ra ra.
Nguyên nhân trẻ chậm nói đơn thuần
Do một số yếu tố bệnh lý
Trẻ có dị tật ở cơ quan phát âm như dính thắng lưỡi, hở hàm ếch, dây hãm ngắn làm hạn chế cử động lưỡi của trẻ, gây khó khăn trong việc phát âm.
Vấn đề về thính lực cũng là một nguyên nhân mà cha mẹ cần lưu ý. Khi trẻ nghe kém hoặc không nghe được, trẻ sẽ khó khăn trong việc tiếp nhận thông tin, bắt chước lời nói của người khác. Do vậy, trẻ rất khó sử dụng ngôn ngữ, dễ dẫn đến tình trạng chậm nói.
Các bệnh về não như viêm màng não, chấn thương sọ não,… gây tổn thương não bộ, có thể làm rối loạn chức năng của nhiều vùng, trong đó có vùng xử lý ngôn ngữ.
Do môi trường sống
Theo thống kê, trẻ được sống trong môi trường có nhiều giao tiếp xã hội sẽ nhanh biết nói hơn những bé sống ở môi trường khép kín. Khi trẻ được tiếp xúc với nhiều người, nhu cầu trao đổi của bé sẽ tăng lên. Hơn nữa, trẻ sẽ học được nhiều từ vựng, “tích lũy” vốn từ nhiều hơn, phục vụ cho việc hình thành ngôn ngữ của bé.
Việc cha mẹ bận rộn, không có thời gian chơi với con cũng là nguyên nhân khiến trẻ chậm nói. Cha mẹ là những người gần gũi với trẻ nhất nên con học từ cha mẹ đầu tiên. Nếu sống trong một gia đình ít có sự giao tiếp giữa các thành viên, trẻ sẽ bị hạn chế cơ hội để phát triển ngôn ngữ.
Hơn nữa, nhiều cha mẹ có thói quen cho con tự xem tivi, điện thoại, máy tính, ipad để đỡ phải trông con hoặc do quá bận. Nhưng đây lại chính là sai lầm lớn, vì khi trẻ tập trung vào những thiết bị này, con sẽ giảm thời gian vận động, giảm tương tác với những người xung quanh và có thể sẽ chậm nói. Ngoài ra, sóng phát ra từ tivi còn làm giảm lưu thông máu não, khiến trẻ chậm chạp hơn bình thường.
Do yếu tố tâm lý
Trong quá trình phát triển, nếu trẻ gặp cú shock về tâm lý, sợ hãi, hoang mang như bị ngược đãi, bị quát mắng, chứng kiến bạo lực gia đình,… sẽ tạo thành “bóng ma” trong tâm trí của trẻ. Điều này sẽ khiến trẻ thu mình lại, không muốn tiếp xúc, không muốn nói chuyện, dẫn đến tình trạng chậm nói.
Nguyên nhân bé chậm nói
Nguyên nhân trẻ chậm nói do sự phát triển không bình thường của não bộ
Ngoài biểu hiện chậm nói đơn thuần, trẻ chậm nói do khiếm khuyết còn kèm theo những dấu hiệu như khó hiểu lời nói của người khác, rối loạn giấc ngủ, có nhiều hành vi bất thường được lặp lại nhiều lần, không thích tiếp xúc với những người xung quanh,…
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ chậm nói? Vậy vì sao trẻ chậm nói? Có thể trong nhóm nguyên nhân này:
Trẻ tự kỷ
Tự kỷ là một rối loạn phát triển phức tạp và thường xuất hiện từ thời thơ ấu. Trẻ tự kỷ bị hạn chế về các kỹ năng giao tiếp xã hội, trong đó có hạn chế về ngôn ngữ, khiến trẻ chậm nói. Trẻ tự kỷ thường không nói được, khó hiểu người khác nói gì, không muốn giao tiếp, thích làm những động tác lặp lại.
Trẻ bị bại não
Não là trung tâm điều khiển mọi hoạt động của cơ thể con người, trong đó có chức năng ngôn ngữ. Bệnh bại não gây tổn thương một phần nào đó của não bộ, khiến phần não đó không thực hiện được chức năng bình thường. Trẻ bị bại não không chỉ chậm nói, mà còn ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ, học tập hoặc các vấn đề thính giác, thị giác,…
Trẻ chậm phát triển trí tuệ
Trẻ chậm phát triển trí tuệ thường gặp các vấn đề trong giao tiếp như chậm nói, gặp khó khăn trong việc ghi nhớ, suy nghĩ logic, thường dễ bị kích động, khó nói chuyện và duy trì hội thoại với người khác.
Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ
Đây cũng là nguyên nhân khiến trẻ chậm nói và do hoạt động không bình thường của não bộ gây ra. Mặc dù trẻ biết mình cần nói những gì nhưng không thể lập kế hoạch và trình tự của câu nói. Những trẻ này thường gặp khó khăn trong việc tạo ra âm thanh cũng như việc sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp, ảnh hưởng đến khả năng học tập sau này của trẻ.
Trẻ chậm nói do sự phát triển không bình thường của não bộ
Bài viết đã đưa ra những nguyên nhân khiến trẻ chậm nói thường gặp nhất. Hy vọng sẽ giúp cha mẹ trả lời được câu hỏi “Vì sao trẻ chậm nói?”, “Nguyên nhân trẻ chậm quá trình. Do đó, cha mẹ chớ nên vội vàng và lo lắng quá mà hãy tìm hiểu đúng nguyên nhân khiến bé chậm nói, sau đó có những giải pháp thích hợp nhất.
Xem thêm: Khóa đào tạo giáo viên dạy trẻ tự kỷ
Đăng bởi: Monica.vn
Chuyên mục: Trẻ chậm nói
